Het magische getal 108 in ritueel en geloof

Tijdens de jaarlijkse retraites van stichting Izen onder leiding van Maurice Knegtel Roshi staat de laatste jaren met regelmaat een onderdeel op het programma: de 108 buigingen. In 20-25 minuten maken de deelnemers 108 keer een volle buiging, wie daartoe wegens fysieke omstandigheden niet goed in staat is, maakt de buigingen staand. De 108 buigen zijn gekoppeld aan 108 smetten en het zuiveren daarvan. De Five Mountain Order of Zen licht de 108 buigingen als volgt toe:

We have 6 doors of perception: sight, sound, smell, touch, taste and thought.
There are 3 aspects of time: past, present and future.
There are 2 conditions of the heart/mind: pure or impure.
There are 3 possible attitudes: like, dislike and indifference.
Korean Buddhists use this formula 6 x 3 x 2 x 3 = 108 bows to cut through our Karma.

Maar het getal 108 zien we in ritueel en geloof op veel meer gebieden terug.

In het Lankavatra Soetra stelt de Boeddha 108 vragen waarop hij zelf antwoord geeft.
Grote boeddhistische tempels hebben 108 treden.
De diameter van de zon is precies 108 keer de diameter van de aarde.
De diepere ziel, Atman, doorloopt 108 fases op diens reis naar verlichting.
In de Koran verwijst het getal 108 naar Allah.
De voorspelling in de astrologie wordt bepaald door 12 huizen en 9 planeten (12×9 = 108)
Het in diverse religies geberuikte bidsnoer – mala – telt 108 kralen.
Ter afsluiting van het oude en het inluiden van het nieuwe jaar wordt in boeddhistische tempels in Japan 108 keer de klok geluid –elke klokslag stelt daarbij de 108 wereldlijke verleidingen voor die een mens moet weerstaan om Nirvana te bereiken.
In de Cambodjaanse Angkor Wat tempel bevindt zich een afbeelding van een slang waaraan wordt getrokken door 54 goden en 54 demonen.
Het prehistorische monument Stonehenge heeft een diameter van ongeveer 108 voet
in diverse verdedigingsporten is 108 een belangrijk symbolisch getal – zo bestaan in een vorm 108 drukpunten en in een andere 108 bewegingen.
De hoeken van een regelmatige vijfhoek zijn 108 graden.
Op bepaalde dagen in het jaar worden er wereldwijd 108 zonnegroeten gedaan door yogi’s. Dit gebeurt vooral om de ‘spring equinox’ (het einde van de winter en de komst van de lente) en de ‘fall equinox’ (het einde van de zomer en het begin van de herfst) te markeren.

Sommige voorbeelden komen uit Boeddha’s Kookboek (met dank aan Margreeth en Ben!) waarin ook het 108 dagen programma om Boeddha’s voedingsleer in je leven in te passen. Een aanrader!