Tot wasdom komen, als de maan, is ´mens worden´

‘We moeten mee, we hebben geen keus’. Je hoort het nogal eens. Dat is een begrijpelijke maar beperkte wijze van naar het leven kijken. Er is een andere mogelijkheid, namelijk: Ik wíl mee, ik zeg ‘ja’, hoe uitdagend, moeilijk of onmogelijk de situaties en omstandigheden ook zijn. Zo’n omslag in de wijze van kijken betekent tot wasdom komen, vol-wassen worden, zoals de maan van een sikkel tot volle wasdom groeit. Menswording. Het leven zelf ís namelijk geen keuze, het is gegeven.

Tot wasdom komen in die zin heeft weinig te maken met succes of prestaties, hoewel het leven deze aspecten niet bij voorbaat uitsluit. Maar het heeft meer te maken met jezelf ‘op het spoor’ komen, in je eigen levensspoor komen, zoveel mogelijk van jezelf zien en leren kennen, heel worden als mens. Het betekent gaan zien dat je gaat zien dat wat je doet effect heeft op de omgeving, dichtbij en verder weg en dat je daarmee verantwoordelijk bent voor wat je doet en denkt.

‘Mens worden’ verwijst naar: op dat vlak heel worden, volgroeien. Het betekent de vermogens die we tot onze beschikking hebben wekken en laten volgroeien. Dat kan niet zonder inbreng van en afstemming met wat ‘de buitenwereld’ noemen toelaten. Sterker, de buitenwereld staat niet op afstand, maar is nabij, en wel heel nabij, namelijk hier, in ons, dat wil zeggen in ons bewustzijn. Het is hier, in ons, waar die ‘buitenwereld’ kleur krijgt – in de oordelen, opvattingen, reacties en de gevoelens en emoties erover. Buiten is dus goedbeschouwd ‘binnen’. Als we de wereld inkleuren door er iets van te vinden, kleuren we de mensen erin mee. We vinden hen zus of zo, ze staan ons aan of niet. Zoveel mensen, zoveel meningen. Maar veel van die meningen en opvattingen zijn niet altijd ergens op gebaseerd, het is van horen zeggen, van misschien een eerste indruk.

Mens worden is, leren doorheen oppervlakkige meningen heen te prikken, onszelf daarin te leren waarnemen en meer de diepte in te gaan en te zien dat er achter die meningen iets anders schuil gaat, dimensies die veel dieper reiken dan we ons kunnen voorstellen en uiteindelijk ons taalvermogen overstijgen. Zodra we de ander ‘in ons’ vrij kunnen laten van onze eigen neiging tot meningsvorming kan die mens vrij komen en zich vrij ontvouwen en ontplooien, letterlijk. Die ‘ander’ blijkt niet zo ver van ons af te staan als we aanvankelijk geneigd waren aan te nemen. Op een of andere wijze blijken we die persoon te kennen. Misschien niet bij naam, we weten niet waar hij of zij woont, maar het is niet zo’n vreemde als eerder werd gedacht.

Meegaan in allerlei ongefundeerde meningen ontaardt in ‘geleend’ gedrag. We zijn onszelf niet. Zodra we die gewoonte kunnen afleggen, komen we letterlijk meer bij en tot onszelf. Dat wil zeggen bij onszelf als een persoon die in staat is met een onbevooroordeelde blik de wereld in te kijken. Het betekent de transformatie van de persoonlijke verengde blik waarvan we mensen en dingen uitsluiten naar de blik van de ruimte waarin alles en iedereen een plaats heeft. Menswording.

Foto: Unsplash – Mark Tegelhoff